اصطلاح فست فشن به برند و شرکت‌هایی اتلاق می‌شود که محصولات خود را با الهام از استایل‌های هفته مد و ترند لباس افراد مشهور طراحی می‌کنند. این لباسهای مد روز، با سرعت بیشتر و قیمت پایین‌تر تولید می‌شود. در این مطلب از مجله دنیای مد برای فست فشن مقاله ای تهیه نمودیم و درباره مزایا و معایب Fast Fashion و تاثیری آن بر محیط زیست صحبت می‌کنیم.
فست فشن (Fast Fashion) چیست؟
فست فشن یا مد سریع، یک روش طراحی و تولید لباس است که بر تولید سریع با حجم زیاد تمرکز دارد. تولید لباس مد سریع، از تکرار ترند و مواد کیفیت پایین (مانند پارچه‌های مصنوعی) استفاده می‌کند تا هزینه تولید پایین و قیمت لباس برای مصرف‌کنندۀ مناسب باشد.
مدل لباسهای فست فشن مانند هفته مد در دو فصل بهار/تابستان و پائیز/زمستان ارائه می‌شود. مدت زمان لازم در مد سریع، از طراحی، تولید تا توزیع گسترده، بسیار کوتاه (در حدود ۲ هفته) است. البته عمر این مدل‌ها نیز بسیار کوتاه، نزدیک به ۳ دقیقه، است و خیلی زود مد دیگری جای آن را خواهد گرفت.
کارشناسان حوزه مد و لباس در مورد مد سریع بیان کردند:
“پوشاک بخش مهمی از فرهنگ یک ملت و گویای اصالت فکری و رفتاری آن ملت است و فست فشن باعث از بین رفتن اصالت پوشاک می‌شود.”
تاریخچه فست فشن
سیستم فست فشن در اواخر قرن بیستم و با ارزانی پارچه و تولید پلی استر، نایلون و… متولد شد. هنگامی که برند زارا، در آغاز دهه ۱۹۹۰ در نیویورک، اولین محصول این سیستم را تولید نمود، مردم برای اولین بار با اصطلاح «فست فشن» آشنا شدند. این اصطلاح توسط نیویورک تایمز، برای توصیف تولیدات زارا به کار گرفته شد. چون در این شرکت تنها ۱۵ روز طول می‌کشید تا یک کالکشن؛ طراحی، تولید و به فروشگاه‌ها عرضه شود.
با این‌حال، زمان دقیق ورود فست فشن به دنیای مد به قبل از دهه ۱۸۰۰ بر می گردد. در آن دوران لباس‌ها با پشم و چرم تولید می‌شد. انقلاب صنعتی، عرضه چرخ خیاطی خانگی باعث شد تولید لباس راحت‌تر، سریع‌تر و ارزان‌تر انجام شود.
در دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی، جوانان در حال ایجاد مدهای جدید بودند، اما تفاوت میان مد طبقه بالا و پایین زیاد بود. در اواخر دهه ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰ مد ارزان قیمت، رواج زیادی یافت. فروشگاه‌های آنلاین و مغازه‌های فروش پوشاک توانستند مد روز برندهای معروف، ازجمله H&M، ZARA و Topshop، را در اختیار داشته باشند. این برندها، محصولات خود را براساس جدیدترین ترندها طراحی و تولید و با قیمت ارزان به بازار عرضه می‌کردند.
امروزه، ۵۲ کلکسیون توسط برندهای فعال فست فشن، یعنی هر هفته یک کالکشن جدید، تولید و به بازار عرضه می شود. این روند به ابتکار برند امریکایی زارا آغاز شد. نحوه کار این شرکت‌ها با الهام از لباس افراد مشهور و خانه‌های مد دنیا است. تولید لباسهایی ارزان در سریع‌ترین زمان ممکن و در حجمی وسیع به دست خریداران میرسد.
هدف مد سریع این است که مشتری در جریان ترند مُد، اتفاقات و برندهای روز باشد. همچنین مشتری بتواند با هزینه کم لباس به روز و ترند را خریداری کند.
لیست برندهای فست فشن
برندهای زیادی در حوزه فست فشن فعالیت دارند. ازجمله برندهای معروف اچ اند ام (H&M)؛ زارا (Zara)؛ بنِتون (Benetton)؛ گپ (Gap)؛ فور اِوِر ۲۱ (Forever 21)؛ نیو لوک (New Look)؛ اسپریت (Esprit)؛ پول اند بی‌یر (Pull & Bear؛ ام (M)؛ پیکاکس (Peacocks) و تاپ شاپ (Topshop) قابل اشاره هستند. این برندها با فلسفه تولید سریع و قیمت مقرون به صرفه فعالیت دارند.
ویژگی های فست فشن یا مد سریع چیست؟
شرکت های فعال در زمینه فست فشن و تولید پوشاک و لباس، ویژگی‌های خاصی دارند:
- تنوع زیاد محصولات تولیدی این برندها
- طراحی و تولید بیش از ۱۰ کالکشن در سال
- دسترسی سریع محصولات برای عموم
- عرضه محصولات متنوع در سریع ترین زمان (گاهی کمتر از دو هفته)
- سوء استفاده از کارگران کشورهایی فقیر با دستمزد کم
- تولید تعداد کم از هر مدل، برای تشویق به خرید لباسهای جدید و جا نماندن از دنیای مد
- تولید کالای بی کیفیت توسط برندهای فعال حوزه مد سریع با قیمت پایین. به طوری که بعد از چندبار استفاده امکان پوشیدن مجدد آن وجود ندارد.
تفاوت فست فشن با تولید انبوه
از تفاوت‌های بین فست فشن (Fast Fashion) و تولید انبوه (Mass Production) می‌توان به اهمیت طراحی لباس در مد سریع اشاره کرد. با توجه به تغییر فصل، لباس های جدید تولید می شود. درحالی که در تولید انبوه دیزاین و طراحی لباس فصلی وجود ندارد و حتی ممکن است یک طرح سال‌ها بصورت ممتد و تکراری تولید شود.
باید در نظر گرفت که از نظر هزینه مد سریع به نسبت تولید انبوه، به دلیل طراحی به روز، گرانتر است. اما علت موفقیت مد سریع و افزایش فروش محصولات، صرفه‌جویی در هزینه‌ها و کاهش قیمت‌ها است.
مزایای فست فشن
فست فشن یک مزیت تجاری است چون مداوم محصولات جدید به بازار معرفی می شود و مشتریان را ترغیب به خرید می‌کند. این استراتژی باعث می شود با تمام شدن محصولات فروشگاه، کالاهای جدید جایگزین گردد. در این صورت همیشه مشتریان می‌دانند که اگر الان خرید نکنند، محصول موردنظر، سریع به پایان میرسد. همچنین مد سریع بسیار سودآور است، به خصوص اگر تولید کننده بتواند قبل از ترند شدن محصول، آن را پیش بینی کند.
از دیگر مزایای فست فشن، امکان پوشیدن لباسهای جدید و مد روز و است. البته قیمت ارزان و مقرون به صرفه آن نیز دلیل مناسبی است. صنعت مد سریع، نقش بزرگی در اقتصاد جهانی دارد. میلیون‌ها نفر، در سراسر دنیا مشغول به کار هستند.
معایب مد سریع
با توجه به مزایای گفته شده، اما اثرات منفی فست فشن بر دنیا بسیار زیاد است. بجز موضوع ترویج مصرفگرایی، نتایجی دیگری چون تخریب محیط زیست، ایجاد آلودگی‌های مختلف، استثمار کارگران و… را نیز داراست.
- ترویج مصرفگرایی
- آلودگی‌های جدی برای آب و هوا
- تولید زباله بیشتر و تخریب محیط زیست
- استفاده از مواد ارزان و بی‌کیفیت و رنگ‌های سرطان‌زا
- استثمار کارگران در کشورهای فقیر و توسعه‌نیافته با دستمزد اندک
| مزایا فست فشن | معایب فست فشن |
| سودآوری برای تولید کنندگان و خرده فروشان | استفاده از مواد اولیه ارزان |
| تحویل سریع و کارآمد سفارش مشتریان | پرورش ذهنیت بخر و بنداز دور |
| خرید لباس مقرون به صرفه | تاثیرات منفی زیستی |
| ایجاد دموکراسی در پوشش و مد | شیوه‌های سواستفاده گرانه در قبال کارگران |
تفاوت مد پایدار با مد سریع چیست؟
تفاوت اصلی مد پایدار و مد سریع، میزان ضایعات تولیدی هر کدام است. مد پایدار (sustainable fashion) با تولید لباسهای باکیفیت، ضایعات را کاهش میدهد. و زباله کمتر، سبب آلودگی کمتر آب و انتشار کربن کم می شود.
اما مد سریع (Fast Fashion) تاثیرات مخرب زیادی بر محیط زیست دارد. حدود یک سوم ریز پلاستیک‌های موجود در اقیانوس‌ها و ۲۰٪ ضایعات آب جهانی، با فست فشن ایجاد می‌شود. همچنین ۸۵٪ کل تولیدات مد سریع، هر سال در اماکن دفن زباله جمع می‌شوند.
یکی از مهمترین مشکلات فست فشن، آسیب جدی به محیط زیست می‌رساند و این موضوع برعکس مد پایدار است. پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی با اکو فشن و برندهای فعال در مد پایدار، این مقاله را نیز مطالعه کنید!
منبع: goodonyou.eco