تاریخ مد و فشن – دهه ۱۹۰۰

قرن بیستم یکی از مهم‌ترین سده‌ها در تحولات تاریخ مد محسوب می‌شود. درست در اولین دهه از این قرن شعله‌ی تغییرات مد روشن شد. در این مطلب از مجله دنیای مد به بررسی تحولات تاریخ مد در دهه ۱۹۰۰ میلادی خواهیم پرداخت.

در اوایل دهه ۱۹۰۰ به لحاظ اجتماعی؛ هنوز جامعه مردسالار و نقش زن اغلب در خانه‌داری و مراقبت از فرزندان پررنگ بود. خانواده‌های اصیل و افراد طبقات بالای جامعه هنوز در برابر جریان‌های جدید قرن بیستم محافظه‌کارانه رفتار می‌کردند. از طرفی انقلاب و تحولی که در مد این دهه پدید آمده بود، تا حد زیادی تحت‌تاثیر مسائل حقوق بشر و جنبش فمنیسم قرار داشت.

زنان از عصر ویکتوریا و لباس‌های پردردسر آن، وارد دوره ادواردین شده بودند. حالا به پوشیدن لباس‌های مناسب با سبک زندگی فعال‌تر مشتاق بودند. چون زنان نقش و جایگاه جدیدی پیدا کرده و به دنبال حق رای بودند. آنان خواهان تحصیلات و شغل‌‌های عالی و علاقمند به حضور در اجتماع و فعالیت‌های عمومی بودند.

شکل جدیدی از مد زنانه با عنوان زن جدید ظهور کند. بنابراین تمام این تغییرات در زندگی زنان باعث انتخاب لباس‌هایی ساده و راحت‌تر شد. تا زنان بتوانند فعالیت‌های زندگی جدیدشان را به آسانی انجام دهند.

استایل در دهه 1900

مد دهه ۱۹۰۰ تا حد بسیار زیادی از طبیعت تاثیر می‌پذیرفت. رنگ‌های روشن، تزئینات و جزئیات متنوع لباس‌ها و حتی سیلوئت کلی لباس تغییر یافته بود. و همین باعث شد بیش از قبل به سلامت اندام خانم‌ها توجه شود و طراحان لباس بیشتر بر فرم طبیعی بدن زنان تاکید نمایند.

در دوره‌های قبل کرینولین‌های سنگین و پرحجم باعث آسیب به کمر خانم‌ها می‌شد. کرست‌های تنگ و غیر استاندارد در طولانی مدت سخت و غیرقابل تحمل می‌شد. پس طراحان مد دهه ۱۹۰۰ سیلوئت لباس خانم‌ها را به فرم S تغییر دادند. یعنی سینه به سمت جلو و باسن به سمت پشت برجسته‌تر شد و از نیم‌رخ شبیه به S می‌شدند. البته در اغلب موقعیت‌ها همچنان از کرست استفاده می‌شد. اما آنها طوری طراحی شدند که سختی و فشار سابق را وارد نکنند.

مد لباس دهه ۱۹۰۰ میلادی زنانه

فرم کلی پیراهن‌های زنانه کشیده بود. از پف و حجم آنچنانی در قسمت دامن خبری نبود. پیراهن‌ها راسته‌تر از قبل شدند. قسمت بالاتنه پیراهن گشادتر و آستین‌ حجم‌دار بود. کمر به شدت باریک و تنگ شد و دامن‌ تا روی زمین می‌رسید. برخی زنان به‌خصوص فعالان حقوق زنان، سعی می‌کردند شبیه به مردها لباس بپوشند. لباس‌هایی از رنگ‌های تیره و خنثی با سرشانه‌های پهن و حجیم انتخاب می‌کردند. گاهی از کروات و پیراهنی مردانه با دامن استفاده می‌شد.

اما مد سنتی و محافظه‌کار همچنان با یقه‌های بلند آهاردار، آستین بلند، دستکش و کلاه‌های پهن و تزئین‌شده که با لباس یا چتر ست می‌شد، معرفی می‌گردید. تزئینات و پارچه‌ی پیراهن‌ها اغلب از تور و لایه‌لایه بود. گاهی روبان، مروارید و پر در جزئیات تزئینات اضافه می‌شد.

مد و فشن زنان در دهه ۱۹۰۰

به طور کلی لباس زنان شامل پیراهن، دامن و بلوز بود. لباس شب، معمولا یقه‌ای بلند و دنباله‌ای کوچکی در قسمت پشت پیراهن داشت. لباس‌ Tea Gown، پیش از این دهه، تنها در داخل خانه پوشیده می‌شد. در ابتدای قرن بیستم تبدیل به لباس اجتماع شد.

زنان شاغل و دختران کالجی، لباس‌هایی می‌پوشیدند که تزئینات اضافی و دست و پاگیر نداشت. گاهی دامن‌هایشان کوتاه‌تر از دامن‌های معمول بود. آن را با پیراهن‌های ساده‌ای شبیه به لباس مردان می‌پوشیدند، معادل جین و تی‌شرت امروزی برای دختران.

کفش‌ها در مد دهه ۱۹۰۰ باریک و نوک‌تیز با پاشنه‌ای متوسط و از چرم ساخته می‌شد. در ابتدای دهه 1900 طراحی کفش، شبیه به کفش‌های عصر ویکتوریا داشتند. و برای هر موقعیت و مراسم کفشی جداگانه در نظر گرفته می‌شد. اما با شروع جنگ جهانی اول و کمبود چرم، کفش‌های پارچه‌ای به مد زنانه وارد شد. دیگر کمتر برای هر موقعیتی کفش جداگانه پوشیده می‌شد.

تحت تاثیر محدودیت‌های مواد اولیه در جنگ، کلاه‌های پهن به تدریج تا اواخر دهه 1900 کوچکتر شدند. جنگ باعث شد تنوع رنگ، پارچه و میزان تزئینات لباس‌ها کم شود. در اواخر این دهه‌ لباس‌ها ساده‌تر شدند.

زیبایی در دهه ۱۹۰۰

استانداردهای زیبایی این دهه مانند مد، متاثر از طبیعت بود و شعاری تحت عنوان “Natural to Nature” رواج پیدا کرد. خانم‌ها سعی می‌کردند در آرایش صورت کاملا طبیعی داشته باشند و چهره‌ای سالم و طبیعی از خود نشان دهند.

رنگ پوست روشن و پریده، گونه‌ها گلبهی یا صورتی ملایم، رنگ لب سرخ طبیعی و ابروها صاف و نسبتا پهن بود. به طور کلی آرایش غلیظ در دهه ۱۹۰۰ مخصوص هنرپیشه‌ها بود. رنگ موی قهوه‌ای تیره در این دوره بسیار محبوب بود.

مد لباس دهه ۱۹۰۰ میلادی مردانه

در مد مردان نیز مانند زنان، برای هر موقعیت و زمانی لباس مشخص وجود داشت. لباس مردان شامل سه تکه یعنی کت، شلوار و جلیقه بود. کت‌ها برای راحتی گشادتر شده بودند. در موقعیت‌های غیررسمی رنگ کت و شلواری همرنگ؛ و جلیقه‌ای از رنگ متضاد استفاده می‌شد.

در این دهه، شلوار مردان کوتاه‌تر از قبل شد. لبه پاچه شلوار، برگردان یا پاکتی بود. در قسمت جلو و عقب شلوار پیلی‌هایی در نظر گرفته می‌شد. جلیقه‌ها در قسمت قفسه سینه تنگ بود. جلیقه‌هایی که در استایل کژوال استفاده می‌شد معمولا یک سری دکمه داشت.

کت‌هایی با برش آزاد به رنگ آبی ملوانی یا دیگر رنگ‌های روشن برای فعالیت‌های ورزشی یا کارهای روزمره استفاده می‌شد. این مدل کت‌ها سبک‌تر بود و جیب‌هایی از رو داشت. نوع دیگری از این کت‌های کژوال هم از پارچه تویید دوخته می‌شد؛ که برای فعالیت‌هایی مانند شکار، سواری و گلف رایج بود.

مدل دیگری از کت‌ها، در سمت پشت تقریبا تا بالای زانو بلند بود. این کت در موقعیت‌های رسمی روز، به همراه شلوار راه‌راه، استفاده می‌شد. برای موقعیت‌های غیررسمی، بیشتر از پیراهن راه‌راه استفاده می‌کردند. لباس عصر و شب رسمیت بیشتری داشت و شامل کت مشکی دنباله‌دار با شلوار مشکی، پیراهن یقه ایستاده‌ی سفید، پاپیون سفید و جلیقه‌ای تیره می‌شد.

مد و فشن مردان در دهه ۱۹۰۰

برای مهمانی‌های شام که در خانه یا کلاب‌های مردانه برگزار می‌شد، معمولا تاکسیدو مشکی که یقه شال مانندی از ساتن یا ابریشم داشت و تک دکمه بود با پیراهنی سفید و کرواتی مشکی می‌پوشیدند. کروات‌های کژوال باریک‌تر بودند، پاپیون رسمی‌تر بود و دستمال گردن با لباس رسمی استفاده می‌شد.

کلاه‌‌های هامبورگ، کاسه‌ای و حصیری در این دهه جزو اکسسوری‌های اصلی آقایان بود. کفش مردان کمی بلندتر از مچ و در رنگ‌های مشکی، خاکستری و قهوه‌ای رایج بود. کفش‌های رسمی‌تر نیز از یک طرف دکمه‌هایی داشتند. مردان معمولا موهایی کوتاه داشتند و ریش و سبیلشان کوتاه‌تر و کم حجم‌تر از دوران قبل بود.

مد کودکان در دهه 1900

مد دهه 1900 برای بچه‌ها تا حد بسیار زیادی از مد بزرگترها تبعیت می‌کرد. لباس دختر‌بچه‌ها نمونه کوچک‌شده لباس خانم‌ها بود. پیراهن‌هایی بلند که در لبه انتهایی توردوزی، روبان‌دوزی یا گلدوزی داشت. برای بازی و ورزش هم از شلوارهای گشاد بلومر و پیراهن‌های آستین کوتاه استفاده می‌کردند تا راحت‌تر فعالیت کنند.

کفش‌ مشکی، جوراب پشمی، دستکش‌های قلاب‌بافی و کلاه که جایگزین کلاهک‌های عصر ویکتوریا شده بود از اکسسوری‌های دختران بود. موی اغلب دختربچه‌ها بلند و حالت‌دار بود و با روبان تزئین می‌شد.

پسربچه‌ها هم بلوزهای جلو بسته‌ای شبیه به بلوزهای روسی می‌پوشیدند. علاوه بر این لباس ملوانی برای پسرها بسیار محبوب بود و اغلب یک کلاه تخت هم بر سر می‌گذاشتند.

هنر در دهه 1900 میلادی

یکی از طراحان مطرح این دهه Paul Poiret بود که با الهام از شرق آسیا و با استفاده از رنگ‌های روشن و نقش و نگار برای زنان غربی به طراحی لباس‌هایی مدرن می‌پرداخت.

در سال‌های آغازین قرن ۲۰، جنبش‌های هنری بسیاری رواج داشت. از آن جمله می‌توان به فوویسم، فتوریسم در اواخر دهه، کوبیسم و شاخه‌‌های مختلفی از آن، رئالیسم امریکایی، هنرهای آکادمیک، نئوکلاسیسیم، مدرنیسم و آرت نوو اشاره کرد.

برخی از این جنبش‌ها همچون هنر نو یا فوتوریسم تا حد بسیار زیادی بر مد اثر گذاشته‌اند و شاید بتوان گفت جنبش آرت نوو بیشترین تاثیر را بر مد دهه 1900 داشته است.

برگرفته از سایت thefashionfolks و Wikipedia